یا باب الحوائج

عَـنِ الکاظِـم علیه السلام: وَجَدْتُ عِلْمَ النّاسِ فى اَرْبَـعٍ: اَوَّلُــها اَنْ تَعْرِفَ رَبَّکَ، وَالثّانِیَةُ اَنْ تَعْرِفَ ما صَنَعَ بِکَ، وَالثّـالِثَةُ اَنْ تَعْـرِفَ مـا اَرادَ مِنْکَ، وَالرّابِعَةُ اَنْ تَعْرِفَ ما یُخْرِجُکَ مِنْ دینِکَ. 

امـام کاظـم علیه السلام فرمود: دانش مردم را در چهار چیز یافتم: اوّل: آنکه پروردگارت را بشناسى، دوم: آنکه بدانى با تو و براى تو چه کرده است، سوم: آنکه بدانى از تو چه خواسته است، چهارم: آنکه بدانى چه چیز تو را از دینت بیرون مى کند.

کشف الغمّه، ج 3 ص 45.

شرح قرآنی چهار بخش کلام امام کاظم (علیه السلام)

1 . الحشر : 23  «هُوَ اللَّهُ الَّذی لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ الْمَلِکُ الْقُدُّوسُ السَّلامُ الْمُؤْمِنُ الْمُهَیْمِنُ الْعَزیزُ الْجَبَّارُ الْمُتَکَبِّرُ سُبْحانَ اللَّهِ عَمَّا یُشْرِکُونَ»

اوست خدایى که جز او هیچ معبودى نیست، همان فرمانرواى پاک، سالم از هر عیب و نقص، ایمنى بخش، چیره و مسلط، شکست‏ناپذیر، جبران کننده، شایسته بزرگى و عظمت است. خدا از آنچه شریک او قرار مى‏دهند، منزّه است.

2 . المؤمنون : 78  «وَ هُوَ الَّذی أَنْشَأَ لَکُمُ السَّمْعَ وَ الْأَبْصارَ وَ الْأَفْئِدَةَ قَلیلاً ما تَشْکُرُونَ»

و او کسى است که براى شما گوش و چشم و قلب [عقل‏] ایجاد کرد؛ امّا کمتر شکر او را بجا مى‏آورید.

3 . البقرة : 208  «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا ادْخُلُوا فِی السِّلْمِ کَافَّةً وَ لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّیْطانِ إِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُبینٌ»

اى اهل ایمان! همگى در عرصه تسلیم و فرمان‏برى [از خدا] در آیید، و از گام‏هاى شیطان پیروى نکنید، که او نسبت به شما دشمنى آشکار است.‏

4 . الجاثیة : 23  «أَ فَرَأَیْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلهَهُ هَواهُ وَ أَضَلَّهُ اللَّهُ عَلى‏ عِلْمٍ وَ خَتَمَ عَلى‏ سَمْعِهِ وَ قَلْبِهِ وَ جَعَلَ عَلى‏ بَصَرِهِ غِشاوَةً فَمَنْ یَهْدیهِ مِنْ بَعْدِ اللَّهِ أَ فَلا تَذَکَّرُونَ»

آیا دیدى کسى را که معبود خود را هواى نفس خویش قرار داده و خداوند او را با آگاهى (بر اینکه شایسته هدایت نیست) گمراه ساخته و بر گوش و قلبش مُهر زده و بر چشمش پرده‏اى افکنده است؟! با این حال چه کسى مى‏تواند غیر از خدا او را هدایت کند؟! آیا متذکّر نمى‏شوید؟!