ضیافت رمضان و قرآن کریم

بسم الله الرحمن الرحیم

البقرة   183 : «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیَامُ کَمَا کُتِبَ عَلَى الَّذِینَ مِنْ قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ»

اى افرادى که ایمان آورده ‏اید ! روزه بر شما نوشته شده (واجب شده)، همان‏گونه که بر کسانى که قبل از شما بودند نوشته شد (واجب شده بود)؛ تا پرهیزکار شوید.

*****

البقرة : 185   «شَهْرُ رَمَضانَ الَّذی أُنْزِلَ فیهِ الْقُرْآنُ هُدىً لِلنَّاسِ وَ بَیِّناتٍ مِنَ الْهُدى‏ وَ الْفُرْقانِ فَمَنْ شَهِدَ مِنْکُمُ الشَّهْرَ فَلْیَصُمْهُ وَ مَنْ کانَ مَریضاً أَوْ عَلى‏ سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِنْ أَیَّامٍ أُخَرَ یُریدُ اللَّهُ بِکُمُ الْیُسْرَ وَ لا یُریدُ بِکُمُ الْعُسْرَ وَ لِتُکْمِلُوا الْعِدَّةَ وَ لِتُکَبِّرُوا اللَّهَ عَلى‏ ما هَداکُمْ وَ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ»

ماه رمضان که قرآن در آن نازل شده، راهنماى مردم است و دلایلى روشن و آشکار از هدایت دارد، و مایه جدایى [حق از باطل‏] است. پس کسى که در این ماه [در وطنش‏] حاضر باشد باید آن را روزه بدارد، و آنکه بیمار یا در سفر است، تعدادى از روزهاى دیگر را [به تعداد روزه‏ هاى فوت شده، روزه بدارد]. خدا آسانى و راحت شما را مى‏خواهد نه دشوارى و مشقت شما را. و [قضاى روزه‏] براى این است که شماره روزه‏ هایى را [که در ماه رمضان به خاطر بیمارى یا سفر افطار کرده ‏اید] کامل کنید، و خدا را بر اینکه شما را هدایت فرموده بزرگ شمارید، و باشد که سپاس‏گزارید.

نکات مهم

1 ارزش رمضان، به نزول قرآن است. ارزش انسان‏ها نیز مى‏تواند به مقدارى باشد که قرآن در آنها نفوذ کرده باشد. «الَّذِی أُنْزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ»

2.هدایت، داراى مراحلى است: یک مرحله‏ى عمومى است «هُدىً لِلنَّاسِ» و یک مرحله‏ى خاصّ است. «وَ بَیِّناتٍ مِنَ الْهُدى‏»

3. وجوب روزه، بعد از یقین به حلول ماه رمضان است. «فَمَنْ شَهِدَ مِنْکُمُ الشَّهْرَ فَلْیَصُمْهُ»

4. قضاى روزه بر مریض (اگر خوب شود) و مسافر واجب است. «فَعِدَّةٌ مِنْ أَیَّامٍ أُخَرَ»

5.احکام خداوند بر اساس آسانى و مطابق طاقت انسان است. «یُرِیدُ اللَّهُ بِکُمُ الْیُسْرَ»

6. عُسر و حَرَج، واجبات را از دوش انسان برمى‏دارد. «لا یُرِیدُ بِکُمُ الْعُسْرَ» 

7. روزه ‏ى قضا باید به تعداد روزه ایى باشد که عذر داشته است. «لِتُکْمِلُوا الْعِدَّةَ» 

8. هدایت و توفیق انجام عبادات، از طرف خداست. تکبیر، نشان بزرگداشت خدا و عدم توجّه به خود و دیگران است. «لِتُکَبِّرُوا اللَّهَ عَلى‏ ما هَداکُمْ»

9.روزه، زمینه‏ ساز هدایت انسان و سپاسگزارى اوست. «لِتُکَبِّرُوا اللَّهَ عَلى‏ ما هَداکُمْ وَ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ»

 شهر بمعنى ماه است و آن را شهر گفتند براى اینکه بواسطه رؤیت هلال مشهور و ظاهر است و رمضان از ماده رمض است و آن شدت گرماى روز و تابیدن آفتاب بر زمین ریگزار است و ممکن است که علت نامگذاری این ماه باین اسم چنانچه در بعضى اخبار دارد  رمضان اسمی از اسامى خدا است و سزاوار نیست که گفته شود رمضان آمد و رمضان رفت بلکه گفته شود شهر رمضان آمد یا رفت و این کلمه غیر منصرف است.                       

برگرفته از تفسیر نور

«رَمَضانَ» از ماده «رمض» به معناى سوزاندن است. البتّه سوزاندنى که دود و خاکستر به همراه نداشته باشد. وجه تسمیه این ماه از آن روست که در ماه رمضان، گناهان انسان سوزانده مى‏شود.

ماه رمضان، ماه نزول قرآن مى‏باشد و تنها ماهى است که نامش در قرآن آمده و شب قدر نیز در این ماه است. در تفسیر برهان از پیامبر اکرم صلى اللَّه علیه و آله نقل شده است که فرمودند:

تمام کتاب‏هاى آسمانى، در ماه رمضان نازل شده‏ اند. ماه رمضان، بهترین ماه خدا است.

*****

آداب مهمانى‏

در وسائل الشیعه  براى اخلاق روزه ‏دار در ضمن روایت مفصلى مى‏خوانیم:

روزه‏ دار، از دروغ، گناه، مجادله، حسادت، غیبت، مخالفت با حقّ، فحش و سرزنش و خشم، طعنه و ظلم و مردم آزارى، غفلت، معاشرت با فاسدان، سخن‏چینى و حرام‏خوارى، دورى کند و نسبت به نماز، صبر و صداقت و یاد قیامت توجّه خاصّ داشته باشد.

شرط حضور در این مهمانى، فقط تحمّل گرسنگى نیست. در حدیث آمده است:

آن کس که از اطاعت رهبران آسمانى، سرباز زند و یا در مسائل خانوادگى و شخصى با همسر خود بدرفتار و نامهربان باشد و یا از تأمین خواسته‏هاى مشروع او خوددارى کند و یا والدین از او ناراضى باشند، روزه او قبول نیست و شرایط این ضیافت را به جاى نیاورده است.

روزه گرچه فوائد و منافع طبّى از قبیل دفع و برطرف شدن مواد زاید بدن در اثر گرسنگى را دارد، امّا سحرخیزى و لطافت روح و استجابت دعا در ماه رمضان چیز دیگرى است و محروم واقعى کسى است که از این همه خیر و برکت محروم باشد.

التماس دعا